Sermaye Piyasası Kanunu’nun 107. Maddesi’nde “Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla alım veya satım yapanlar, emir verenler, emir iptal edenler, emir değiştirenler veya hesap hareketleri gerçekleştirenler üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. Ancak, bu suçtan dolayı verilecek olan adli para cezasının miktarı, suçun işlenmesi ile elde edilen menfaatten az olamaz.

Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle menfaat sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.

Birinci fıkrada tanımlanan suçu işleyen kişi pişmanlık göstererek, beş yüz bin Türk Lirasından az olmamak üzere, elde ettiği veya elde edilmesine sebep olduğu menfaatin iki katı miktarı kadar parayı, Hazineye;

 

  1. a) Henüz soruşturma başlamadan önce ödediği takdirde, hakkında cezaya hükmolunmaz.

 

  1. b) Soruşturma evresinde ödediği takdirde, verilecek ceza yarısı oranında indirilir.

 

  1. c) Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, verilecek ceza üçte biri oranında indirilir.”Düzenlemeleri yer almaktadır.

 

Maddenin birinci ve ikinci fıkrasında sermaye piyasası araçlarında yanlış ve yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla işlem yapanlar ve başkalarını işlem yapmaya yönlendirenler hakkında piyasa dolandırıcılığı kapsamında uygulanacak cezai müeyyideler düzenlenmiştir.

 

Günümüzde sermaye piyasası araçlarına yatırım; borsa düzeyinde orta ve uzun vadeli yatırım faaliyetinden ziyade, kısa vadede alım-satım yapmak suretiyle kar elde etmeyi amaçlayan bir eğilimle karşımıza çıkmaktadır. Bu yönelim ekseriyetle sermaye piyasası araçlarına aşina, uzun süre boyunca yatırım araçları hakkında fikir sahibi olan yatırımcılardan çok, bu alanda yeni yatırım yapmaya başlamış küçük yatırımcılarda gözlenmektedir. Sermaye Piyasası Kurumu tarafından yatırımcının korunması yönünde bir çok idari önlem mevcut olsa da sürekli hareketlilik içinde olan sermaye piyasası araçlarına küçük yatırımcının ulaşması ve bunlar hakkında bilgi sahibi olduğu sanılan kişilere ulaşma araçları sürekli olarak kendilerini güncellemektedirler.

 

Son olarak Sermaye Piyasası Kurumu tarafından 13.07.2020 tarihli yayınlanan bültendeki “”Facebook, Twitter gibi sosyal medya mecraları ile Whatsapp, Telegram v.b. uygulamalarda oluşturulan üyelik bazlı gruplar üzerinden aralarında haklarında daha önce Kurulumuz tarafından piyasa dolandırıcılığı, güveni kötüye kullanma suçu dâhil pek çok suç fiilinden dolayı suç duyurusunda bulunulmuş ve işlem yasağı getirilmiş kişilerin de bulunduğu, Kurulumuzca yetkilendirilmiş yatırım danışmanlığı ve benzeri sermaye piyasası faaliyeti izni olmayan kişi veya kişilerce, yatırımcıların yönlendirilerek mağdur edilmeye yönelik eylemlerin devam ettiği ve söz konusu gruplara üye olan kişilerin 6362 sayılı SPK kanunun “Piyasa Dolandırıcılığı” başlıklı 107/1 maddesinde tanımlanan suça iştirak kapsamında sorumluluklarının doğabileceği konusunda bilgilendirilmelerine karar verilmiştir.” Açıklamasıyla Facebook, Twitter gibi sosyal medya mecraları ile Whatsapp, Telegram gibi uygulamalarda oluşturulan gruplarda, kurum tarafından hakkında işlem yasağı getirilmiş ve suç duyurusunda bulunulmuş kişilerin yönlendirmesi ile alım-satım ve işlem yapan kişilerin hatta yalnızca bu gruplara üye olan kişilerin dahi piyasa dolandırıcılığı suçuna iştirak kapsamına girecekleri belirtilmiştir.

 

Önemle belirtmek gerekir ki bahse konu bültende suçun esas faili; yaptıkları yanıltıcı işlemler ve yönlendirmelerle ilgili gruplarda tavsiye verenler olmakla, işbu tavsiyeleri yerine getiren kişiler ile yasa dışı gruplara üye olan kişiler de suçun oluşmasındaki ana aktör olduklarından yanıltıcı işleme iştirak etmiş olacaklardır.

 

Türk Ceza Kanunu’nun 40. Maddesi’nde “Suça iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir. Suçun işlenişine iştirak eden her kişi, diğerinin cezalandırılmasını önleyen kişisel nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kendi kusurlu fiiline göre cezalandırılır.” Düzenlemesi ile suça iştirakin kapsamı belirtilmiştir. Bu kapsamda ilgili gruplara üye olan kişiler kanun tarafından yasaklanan grubun üyesi olmakla iştirak fiilini gerçekleştirmiş olacaklardır.

 

Bu aşamada borsa yatırımcılarının Sermaye Piyasası Kurumu tarafından yetkilendirilmiş yatırım danışmanlığı ve benzeri sermaye piyasası faaliyet izni bulunan kurumlar yerine harici kişi ve kurumların yönlendirmeleriyle hareket etmeleri, hem farkında olmadan bir suçun parçası olmaları hem de yatırım bütçelerini kaybetmeleri risklerini taşımaktadırlar.

 

Kurum tarafından Twitter, Facebook, Telegram ve Whatsapp sayılmış olsa da kanımızca bu mecralar tahdidi olmamakla aynı sonucu doğuracak farklı sosyal medya uygulamalarının bu yönlü kullanımı da suç unsuru oluşturacaktır.

Kaan Özçelik
Latest posts by Kaan Özçelik (see all)