Tezgahüstü (OTC) Piyasalar; hisse senetleri, emtialar, dövizler ve türevler dahil olmak üzere finansal enstrümanların, organize bir borsa veya aracı olmadan doğrudan iki taraf arasında işlem gördüğü ticaret piyasalarını ifade eder.

OTC Piyasalarının Ana Özellikleri:

  • Daha Az Regüle Edilmektedirler: OTC piyasaları genellikle merkezi borsalardan daha az regüle edilir; bu da daha geniş bir ürün yelpazesi ile potansiyel olarak daha yüksek risk sonucu doğurur.
  • Karşılıklı Ticaret: İşlemler doğrudan alıcı ve satıcı arasında gerçekleşir, bu da tarafların kredi riskini yönetmek için muhataplar üzerinde durum tespiti yapmasını gerektirebilir.
  • Çeşitli Enstrümanlar: OTC piyasası, hisse senetleri, tahviller, türevler, emtialar ve dövizler gibi çeşitli finansal enstrümanlarla işlem yapar.
  • Fiyat Tespiti: Fiyatlar genellikle kamuoyuna açıklanmaz ve taraflar arasında anlaşılır, bu da borsada işlem gören menkul kıymetlere kıyasla daha az fiyat şeffaflığına yol açabilir.
  • Esneklik: Tezgahüstü piyasaların doğası gereği, işlem yapan tarafların özel ihtiyaçlarını karşılamak için şartlar ve koşullarda esneklik sağlanabilir

OTC Piyasalarına Örnekler:

  • Forex Piyasası: Forex veya döviz piyasası, dövizlerin birbirine karşı işlem gördüğü en büyük ve likiditesi en yüksek OTC piyasalarından biridir.
  • Türev Piyasası: Birçok türev ürün, sözleşme şartlarını özelleştirmeye izin veren tezgahüstü piyasada işlem görür.
  • OTC Hisse Senedi Piyasası: Bazı hisse senetleri tezgah üstü işlem görür, bu genellikle şirketlerin organize borsaların listeleme gereksinimlerini karşılamadıkları ya da benzer faydayı daha az maliyetle sağladıkları durumlarda görülür.

Avantajlar ve Dezavantajlar:

Avantajlar:

  • Sözleşmelerin Özelleştirilmesi: OTC pazar yerleri; sözleşme şartlarının tarafların spesifik ihtiyaçlarına ve tercihlerine uygun hale getirilmesine izin verir. Bu, takas ve vadeli işlem sözleşmeleri gibi türev sözleşmeler için özellikle geçerlidir.
  • Erişilebilirlik: Resmi borsaların listeleme gereksinimlerini karşılamayan şirketler, sermaye piyasalarına erişebilir ve değerli kâğıtlarının OTC piyasalarında işlem görmesini sağlayabilir. Bu, daha küçük, daha yeni veya niş şirketlere sermaye piyasalarına erişim imkanı tanır.
  • Operasyonel Esneklik: Borsa düzenlemeleri ve prosedürlerinin sınırlamaları olmadan taraflar, karşılıklı yarar sağlayan anlaşmalar yapabilir ve piyasa koşullarındaki değişikliklere hızlı bir şekilde ayak uydurabilirler.
  • Daha Düşük Maliyetler: Borsa ücretlerinin olmaması ve anlaşmaları doğrudan müzakere edebilme yeteneği, işlem maliyetlerinin daha düşük olmasını sağlayabilir.
  • Küresel Erişim: OTC piyasalar yatırımcıların uluslararası değerli kâğıtlara erişimini kolaylaştırabilir. Böylece taraflar, çapraz listeleme yolu ile yerel para birimi üzerinden yabancı hisse senetlerine yatırım yapabilirler.

Regülasyon:

Merkezi borsalara kıyasla daha az regüle edilmelerine rağmen, OTC piyasaları hala düzenleyici kurumların gözetimi altındadır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde, FINRA ve SEC yatırımcıları koruma ve düzenli piyasaları sürdürme üzerine odaklanarak OTC piyasalarını çeşitli yönlerden denetlerler.

Tezgâh Üstü (OTC) hisse senedi piyasaları söz konusu olduğunda, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki OTC Markets Group en önemli olarak kabul edilir. OTC Piyasalar Grubu, OTCQX, OTCQB ve Pink Piyasalar dahil olmak üzere birkaç bayi piyasasını işletir, her biri farklı düzeylerde raporlama, açıklama ve şirket yönetimi standartlarını temsil eder.

OTC Markets Endeksleri:

  • OTCQX: “En İyi Piyasa” olarak bilinir, yüksek finansal standartlara uyan kuruluşlaşmış, yatırımcı odaklı ABD şirketlerine ve uluslararası şirketlere ev sahipliği yapar.
  • OTCQB: “Girişim Piyasası” olarak bilinir. Erken aşama ve gelişmekte olan ABD şirketleri ve uluslararası şirketler içindir.
  • Pink Piyasalar: “Açık Piyasa” olarak bilinir ve finansal standartları veya raporlama gereksinimleri olmayan, çeşitli şirketler grubudur.

Özellikler:

  • Şirket Çeşitliliği: OTC Markets Group; ABD pazarında işlem görmek isteyen küçük işletmeleri, diğer ülkelerin borsalarında listelenmiş olan uluslararası firmaları ve organize borsaların listeleme kriterlerini karşılamayan şirketleri listeler.
  • Şeffaflık: Endekslere bağlı olarak çeşitli düzeylerde şeffaflık ve düzenleyici uyum standartları öngörür.
  • Bilgi Erişilebilirliği: Yatırımcılar, yatırım kararlarında yardımcı olabilecek OTC Markets Group bünyesinde listelenen şirketler hakkında fiyat teklifleri, açıklamalar ve finansal bilgilere erişebilirler.

Önemi: OTC Piyasalar Grubu, standartlaşmış borsalarda bulunmayan çeşitli şirketlere erişim sunarak  yatırımcılara yatırım fırsatları ve şirketlere de likidite sağlar. Yapılandırılmış katman sistemi ve barındırdığı şirketlerin çeşitliliği nedeniyle OTC, hisse senetleri için önde gelen piyasalardandır.

Kaan Özçelik
Latest posts by Kaan Özçelik (see all)