Dünya Sağlık Örgütünce COVID-19 sebebiyle 11 Mart 2020 tarihi itibariyle küresel salgın (pandemi) hali ilan edilmiş olmakla dünya genelinde alarm seviyesi üst düzeye çıkarılmıştır. Ülkemizde de bu kapsamda hayatın ve insan hareketliliğinin azaltılması yönünde bazı tedbirler alınmıştır. Alınan tedbirlerin neticesinde ekonomik faaliyet neredeyse durma noktasına gelmiştir. Devletimiz tarafından dünyayı saran salgının ortaya çıkardığı zararın azaltılmasına yönelik destek tedbirleri alınmıştır. Bu tedbirlerden bazıları ise şunlardır;

 

  1. İş Yeri Kiralarıyla Alakalı Değişiklik

COVID-19 salgınının ülkemizdeki ticari faaliyete yapmış olduğu olumsuz etkilerini azaltmak maksatlı alınan tedbirler kapsamında 25/03/2020 tarihli 7226 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi ile 1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacağı kararlaştırılmıştır. 22/03/2020 tarihli ve 2279 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30/04/2020’ye kadar icra takipleri durdurularak yeni icra takiplerinin de alınmayacak olması sebebiyle bu tarihe kadar ödenmeyen kiraların tahsiline yönelik icra takibi yapılamayacaktır. 30/04/2020 tarihinden sonra icra takiplerinin devamına karar verilmesi halinde de ilgili aylara ilişkin açılacak takipler “Tahliye” talepli olmayacaktır.

 

  1. Kısa Çalışma Ödeneği Kapsamının Genişletilmesine Yönelik Değişiklik

Kısa çalışma ödeneği genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

Bu uygulama işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesini ve genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi hizmetlerini içermektedir. Bu kapsamda 25/03/2020 tarihli 7226 sayılı Kanunun 41. maddesi ile işçinin son 120 gün hizmet akdine tabi olma şartı 60 güne, son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödemiş olma şartı 450 güne düşürüldü. 4447 sayılı Kanun ve Kanunun Ek 2. maddesine dayanılarak çıkarılan Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik gereğince başlanan bir kısa çalışma uygulaması için işçilerin onaylarına başvurulması gerekmemektedir.

 

  1. Cumhurbaşkanı Kararıyla Esnaf ve Sanatkarlara Halk Bankası Tarafından Düşük Kredi Kullandırılmasına Yönelik Değişiklik

25/03/2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 2283 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile TESKOMB’a bağlı bölge birliklerine ortak olan esnaf ve sanatkarların kullandığı düşük faizli kredi borçlarının ertelenmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlenmekle COVID-19 pandemisi sebebiyle işleri ve işletmesi zarar görenlerin, TESKOMB’a bağlı bölge birliklerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatifleri kefaletiyle veya doğrudan bankadan 31 Mart 2020 ve öncesi tarihlerde kullandıkları düşük faizli kredilerden doğan borçlarından, 1 Nisan-30 Haziran 2020 tarihleri arasında vadesi dolacak olan kredi borçları, vadesinde/taksit vadesinde/hesap devresinde ilgili mevzuata göre tahakkuk ettirilmek suretiyle vade tarihinden/taksit vadesinden/hesap devresinden itibaren 3 ay süreyle faizsiz olarak ertelenecektir. Buna bağlı olarak erteleme dönemi boyunca ilgilisinden çalışan sayısının azaltılmayacağına dair taahhüt alınacak olup taahhüde uymayan ilgili erteleme kapsamından çıkarılacaktır.

 

Yukarıda belirtilen Cumhurbaşkanı Kararı sonrasında bazı kamu bankaları ve özel bankalar da COVID-19 etkilerinin azaltılmasına yönelik kredi erteleme kararı almışlardır. Bu doğrultuda Ziraat Bankası, Ziraat Katılım Bankası, Vakıflar Bankası, Vakıf Katılım Bankası, Emlak Katılım Bankası, Akbank, Albaraka Türk Katılım Bankası, Alternatif Bank, Denizbank, Garanti BBVA, İş Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Odeabank, QNB Finansbank, Şekerbank, TEB, Türk Eximbank, Türkiye Finans Katılım Bankası ve Yapı Kredi Bankası müşterilerinden talep gelmesi halinde öteleyeceklerini açıklamışlardır. Kredi ve finansman ertelemesi yönünden bankaların uygulamaları değişmekte olup bu hususta bankalarla irtibata geçilmesi gerekmektedir. Kredi ve finansman ödemelerinin ertelenmesi hususunda bankayla anlaşılması halinde bu durumun tutanak ile yazıya dökülmesi ileride bir ihtilaf konusu olmaması açısından isabetli olacaktır.

 

  1. Ödeme Tarihi 24 Mart 2020’ye Kadar Olan Protestolu Senet, Çek ve Kredi Borçlarıyla Alakalı Sicil Durumunda Değişiklik

Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31/12/2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.

 

USÛL HUKUK & DANIŞMANLIK

Av. Adem GÖKMEN

 

Kaan Özçelik